Dr. Bianca Goemans en dr. Karin Langenberg, kinderoncologen en onderzoekers betrokken bij de iTHER-studie (individualized THERapy) die in de afgelopen vijf jaar heeft gelopen. Bianca vertelt: ‘Aan deze studie deden kinderen mee met een kankerdiagnose die moeilijk te behandelen is, dus waarvoor geen standaardbehandeling beschikbaar is. We wilden het DNA en RNA van kankercellen in kaart brengen. Als je precies weet hoe dat eruit ziet, kun je namelijk aangrijpingspunten vinden voor een doelgericht medicijn. Dit noemen we precision medicine.’
Resultaten
Deze studie heeft laten zien dat het mogelijk is deze DNA- en RNA-analyses te doen en dat er bij de meerderheid van de patiënten (83%) in hun kankercellen veranderingen aangetoond worden die mogelijk als aangrijpingspunt voor de behandeling gebruikt kunnen worden. Bianca Goemans: ‘Helaas werden toch maar weinig patiënten uiteindelijk met een dergelijk gericht medicijn behandeld, enerzijds omdat het medicijn vaak (nog) niet beschikbaar was voor kinderen of doordat kinderen al te ziek waren om nog deel te kunnen aan een klinische trial. Daarom willen we deze analyses vroeger in het ziekteproces doen zodat kinderen mogelijk nog in aanmerking komen voor een gerichte behandeling.’
Meer klinische trials
Karin Langenberg: ‘De kinderoncoloog kijkt nu in meer detail naar de tumor en kan daarmee nog nauwkeuriger in overleg met ouders en kind een behandeling aanbieden. Voor kinderen met zeer moeilijk behandelbare tumoren of waarbij de tumor terug is gekomen weten we nu al eerder welke studies met nieuwe geneesmiddelen passend zijn. We hopen deze klinische trials aan te kunnen bieden als de patiënt nog in een goede klinische conditie is. Daarnaast kunnen we op basis van de bevindingen nieuwe trials te ontwikkelen met doelgerichte medicijnen.’
‘Belangrijkste resultaat na deze iTHER-studie is in elk geval, dat DNA- en RNA-analyse van de tumor voortaan voor alle nieuw gediagnosticeerde patiënten in het Prinses Máxima Centrum beschikbaar zijn,’ concludeert Bianca Goemans. ‘De studie was succesvol, want we hebben het resultaat van ons onderzoek daarna in praktijk kunnen brengen, om de behandelplannen hiermee te verbeteren en preciezer maken.’
Europese samenwerking
In samenwerking met meerdere Europese landen werd in de iTHER-studie ook aangetoond dat de ziektevrije overleving verbetert in bepaalde groepen als ze behandeld worden met de doelgerichte medicijnen. Karin: ‘Daarnaast zijn ook bij 16% van de patiënten, kanker-gerelateerde DNA-afwijkingen gevonden in de gezonde cellen. Deze kunnen niet alleen van belang zijn voor de behandeling, maar ook voor vroege herkenning van een nieuwe kanker bij het kind of familieleden. In de iTHER werd een start gemaakt met het testen van tumorcellen op hun gevoeligheid voor medicijnen, in een vervolgstudie gaan we dit onderzoek (dat voorheen weken tot maanden duurde) versnellen.’ Eén ding staat voor beide kinderoncologen vast: ‘Het mooie aan iTHER is dat het niet specifiek voor één groep relevant is, maar voor álle kinderen met kanker.’
De maand juni staat in het teken van nieuwe perspectieven in het Máxima. Dat betekent dat we je de komende weken alles gaan vertellen over de ontwikkelingen in ons onderzoeksziekenhuis. In het Máxima werken zorgverleners en onderzoekers nauw samen om zo behandelingen steeds te kunnen verbeteren. Onze missie: ieder kind met kanker genezen, met optimale kwaliteit van leven.